دفاع مشروع

در برخی موارد ممکن است افراد در معرض خطری قرار بگیرند که در آن زمان دسترسی به هیچ نهاد دولتی وجود نداشته باشد و یا مراجعه به آنها زمان بر باشد و موجب زیان بیشتری بشود، در این چنین شرایطی قانونگذار به اشخاص اجازه داده تا با رعایت شرایطی در برابر صدمات و آسیب هایی که در معرض آن قرار گرفته اند از خود محافظت کنند.ما در این مقاله سعی داریم در رابطه با دفاع مشروع و شرایط آن به تفسیر به توضیح بپردازیم.

منظور از دفاع مشروع یا علل موجهه چیست؟

دفاع مشروع در قانون مجازات اسلامی پیش‌بینی شده و از علل موجهه جرم به شمار می رود علل موجهه جرم به شرایطی گفته می‌شود که در حالت عادی یک رفتار جرم به شمار می رود اما در صورت وجود این شرایط دیگر جرم نیست. برای مثال جرم قتل که در هر شرایطی جرم است و قاتل به قصاص و یا پرداخت دیه و یا حبس محکوم می‌گردد اما در صورت استثنا بیان شده و وجود شرایط دفاع مشروع به هیچ یک از مجازات های نامبرده محکوم نمی گردد.

شرایط بوجود آمدن دفاع مشروع چیست؟

دوستان توجه داشته باشند هر دفاعی، مشروع نیست و باید دارای شرایط تحقق دفاع مشروع باشد که در ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی سال ۹۲ شرایط تحقق دفاع مشروع بیان گردیده است:

تعریف : هرگاه فردی در مقام دفاع از نفس، عرض ، ناموس ، مال، یا آزادی تن خود و یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب الوقوع با رعایت مراحل دفاع مرتکب رفتاری گردد که طبق قانون جرم محسوب می‌شود ، در صورت اجتماع شرایط جرم محسوب نمی شود.

شرایط:

1) رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرورت داشته باشد. مثال اگر شخصی مورد تهاجم قرار بگیرد و امکان فرار داشته باشد جایز نیست که در برابر آن ایستادگی نموده و بعد از آسیب رساندن به آن به دفاع مشروع استناد نماید.

بیشتر بدانید:نکاتی برای برخورد با سارقین

2)مستند به قرائن معقول و یا خف عقلایی باشد. در اینجا یعنی اینکه شخص صرف ترس و اضطراب نمی تواند به شخص دیگری آسیب برساند و بعد به دفاع مشروع استناد کند.

3)تجاوز به سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد. مثال شخصی به دیگری توهین می‌کند و در برابر آن توهین شخص مقابل تحمل نمی کند و با آن شخص درگیر میشود در اینجا اگر توسط شروع کننده قتل و یا ضرب و جرحی صورت بگیرد، شخص شروع‌کننده نمی تواند به دفاع مشروع استناد نماید.

4)توسل به قوای دولتی از قبیل پلیس و ماموران نیروی انتظامی بدون فوت وقت عملا ممکن نباشد و یا مداخله مأمورین در دفع تجاوز و خطر موثر واقع نشود.

و اما دوستان در خصوص این نکته توجه داشته باشند که قانونگذار در خصوص دفاع از نفس ، عرض ، مال یا آزادی تن دیگری شرایطی قرار داده است و حتما باید دیگری مشمول یکی از این شرایط باشد به مانند دفاع از اقوام و نزدیکان ، دفاع از شخصی که مسئولیت دفاع از آن بر عهده دفاع کننده باشد یا ناتوان از دفاع بوده یا تقاضای کمک نماید یا در وضعیتی باشد که امکان استمداد نداشته باشد.

پرداخت دیه به فرد آسیب دیده در دفاع مشروع

اما نکته دیگر در خصوص دفاع مشروع اینکه در دفاع مشروع علاوه بر سایر مجازات‌ها دیه نیز ساقط می گردد. جز در مورد دفاع در مقابل تهاجم دیوانه که دیه از بیت المال پرداخت می شود.

آیا مقاومت در برابر ماموران نیروی انتظامی شامل دفاع مشروع می شود؟

اگر مامور از حدود وظیفه‌اش خارج شده است و همچنین وجود دلائل و قرائنی که شخص را بیمناک کند که عمل مامور انتظامی موجب قتل یا جرح یا تعرض به عرض و ناموس یا مال خواهد شد مقاومت شخص دفاع مشروع است در غیر اینصورت عمل وی جرم می باشد.

چگونه بهترین وکیل را بشناسیم؟

از آنجایی که اقامه دعوی در هر یک از جرایم حقوقی و کیفری همانند جرائمی که در پارتی های شبانه اتفاق می‌افتد در مراجع قضایی تنها یک بار امکان پذیر است( مگر مواردی که به موجب قانون ازاین قاعده مستثنی هستند) یک وکیل خوب و حرفه ای با توجه به داشتن راهکارها و دانشی که در قانون دارد می تواند شما را در تسریع روند پرونده یاری نماید تا در کمترین زمان و بالاترین سرعت ممکن به نتیجه مطلوب دست یابید.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با دفاع مشروع و دریافت مشاوره حقوقی با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید:

86120774

86122587