تغییر مقررات مربوط به تکرار جرم یک تا پنج

مقصود از تکرار جرم در این قانون،آن است که مرتکب پس از محکومیت قطعی نسبت به رفتار مجرمانه،دوباره مرتکب جرم دارای مجازات تعزیری درجه ی یک تا پنج شود؛صرف نظر از اینکه هر دو جرم از عناوین مجرمانه ی واحد باشند یا مختلف.

منظور از تکرار جرم چیست؟

تکرار جرم نشانه ی حالت خطرناک بزهکار است و از این حیث قوانین بعضی کشور ها،سیاست تشدید مجازات را در قبال بزهکاران خطرناک توصیه می کنند.این سیاست مبتنی بر این امر است که بزهکاران پیشینه دار با تحمل محکومیت باید از کردار خود تنبیه حاصل کرده باشند و مجازات زندان باید موجبات اصلاح آنان را فراهم آورده باشد.بنابراین مسوولیت آنان به این دلیل که از این هشدار پند نیاموخته اند،سنگین تر از بزهکاران بدوی است.

قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در خصوص موارد تکرار جرم

با توجه به اینکه قانون گذار به موجب ماده ی 13قانون کاهش مجازات حبس تعزیری(1399)در مقررات مربوط به تکرار جرم تغییراتی پیش بینی و مقرر کرده است،به شرح زیر این ماده بیان و بررسی می شود.

ماده13_ماده(137)قانون مجازات اسلامی مصوب1392/2/1به شرح زیر اصلاح می شود.

ماده137_هر کس به علت ارتکاب جرم عمدی به موجب حکم قطعی به یکی از مجازات های تعزیری از درجه یک تا درجه پنج محکوم شود و از تاریخ قطعیت حکم تا حصول اعاده حیثیت یا شمول مرور زمان اجرای مجازات،مرتکب جرم عمدی تعزیری درجه یک تا شش گردد،حداقل مجازات جرم ارتکابی میانگین بین حداقل و حداکثر مجازات قانونی آن جرم است و دادگاه می تواند وی رابه بیش از حداکثر مجازات تا یک چهارم آن محکوم کند.

1_معیار تحقق تکرار جرم در این قانون،قطعیت حکم است نه اجرای آن.یعنی چنانچه محکوم پس از قطعی شدن حکم ،مرتکب جرم دیگری از درجات یک تا پنج شود ،جرم جدید وی مشمول مقررات تکرار جرم خواهد شد.

2_بر اساس ماده ی 13قانون کاهش مجازات حبس تعزیری (1399)،ارتکاب جرم غیر عمدی ،موجب اعمال مقررات تشدید مجازات مربوط به تکرار جرم نمی شود؛همچنان که داشتن سابقه ی محکومیت به جرایم غیر عمدی نیز اینچنین است.

3_بر اساس ماده ی 137قانون مجازات اسلامی (اصلاحی1399)فرمول تشدید مجازات در پرونده هایی که مشمول مقررات تکرار جرم می شوند،آن است که حداقل مجازات جرم به میانگین حداقل و حداکثر تشدید می شودو دادگاه می تواند مرتکب را به بیش از حداکثر مجازات تا یک چهارم آن محکوم کند و در صورتی که جرم ارتکابی دارای حداقل نباشد،دادگاه صرفا می تواند وی را به بیش از حداکثر مجازات تا یک چهارم آن محکوم کند.

بیشتر بدانید:تجویز مجازات های تعزیری در محکومیت به مجازات های درجه های هفت و هشت

4_مطابق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری(1399)،مرور زمان و اعاده ی حیثیت(سپری شدن مدت زمان مجازات های تبعی )سبب می شود که مقررات تشدید مجازات مربوط به تکرار جرم اعمال نشود؛یعنی جرم جدید در صورتی مشمول مقررات تکرار جرم موضوع ماده ی 137قانون مجازات اسلامی (1392)می شود که در بازه ی زمانی پیش از اعاده حیثیت و یا قبل از شمول مرور زمان اجرای مجازات ارتکاب یافته باشد.بنابراین چنانچه جرم جدید پس از گذشت مدت های موضوع ماده ی25 قانون مجازات اسلامی(1392)ارتکاب یافته باشد و یا در صورت عدم اجرای محکومیت سابق ،جرم جدید پس از شمول مرور زمان اجرای مجازات ارتکاب یافته باشد،این جرم مشمول مقررات تکرار جرم نخواهد بود.

5_تشدید مجازات به دلیل تکرار جرم،تنها در جرایم موجب تعزیر درجه های یک تا شش قابلیت اعمال دراد.بنابراین جرایم دارای مجازات های درجه های هفت و هشت در هیچ شرایطی مشمول مقررات تکرار جرم نخواهند بود.

6_حکم موضوع ماده ی 137قانون مجازات اسلامی(1392)فقط در جرایم تعزیری جاری است و به جرایم موجب حد،قصاص و دیه تسری ندارد،امامچنانچه قصاص به هر دلیلی اجرا نشود و مرتکب به مجازات های تعزیری محکوم شود،این فرض نیز مشمول قواعد تکرار جرم نخواهد بود.

7_پرسش.چنانچه فردی سابقه ی محکومیت به مجازات هایی داشته باشد که بر اساس ماده ی 25قانون مجازات اسلامی(1392)دارای آثار تبعی نیستند؛مانند محکومیت به جزای نقدی و شلاق تعزیری،آیا این محکومیت ها باعث می شود که پرونده  ی جدید مشمول مقررات تکرار جرم شده و مجازات جرم جدید تشدید شود؟

پاسخ.هر چند جرایم مذکور آثار تبعی نداند؛اما چنانچه در فرض سوال،محکومیت مذکور اجرا نشده باشد و جرم جدید در بازه ی زمانی پیش از شمول مرور زمان اجرای حکم ارتکاب یافته باشد،طبق ذیل ماده137قانون مجازات اسلامی(1392)که مقرر می دراد:(هر کس به موجب حکم قطعی به یکی از مجازات های تعزیری از درجه ی یک تا پنج محکوم شود و از تاریخ قطعیت حکم تا حصول اعاده حیثیت یا شمول مرور زمان اجرای مجازات،مرتکب جرم تعزیری درجه یک تا شش دیگری گردد)مشمول مقررات تکرار جرم نخواهد بود.

8_پرسش.آیا منظور از عبارت (یکی از مجازات های تعزیری از درجه یک تا پنج)در صدر ماده ی137قانون مجازات اسلامی (1392)،مجازات قانونی جرم ارتکابی است یا مجازاتی که در مورد حکم واقع می شود؟به عبارت دیگر،چنانچه مجازات قانونی جرم ارتکابی سابق درجه ی پنج باشد و دادگاه با اعمال جهات تخفیف،مجازات مرتکب را درجه ی هفت تعیین کند،آیا در صورت ارتکاب جرم مستوجب مجازات تعزیری درجه های یک تا شش مشمول مقررات تکرار جرم خواهد بود؟

پاسخ.با توجه به تصریح صدر ماده ی 137قانون مجازات اسلامی (1392)به محکومیت مرتکب به مجازات درجه های یک تا پنج،مقصود مجازاتی است که در حکم دادگاه تعیین می شود؛نه مجازات قانونی جرم ارتکابی؛اما ذیل این ماده که به ارتکاب جرایم تعزیری درجه های یک تا شش اشاره دارد،دلالت بر مجازات قانونی آن جرم صرف نظر از میزان محکومیت دارد؛چنانچه در صدر ماده ی قانونی مقصود مجازات قانونی بود؛مانند ذیل آن صرفا به ارتکاب جرم مستوجب مجازات درجه های یک تا  پنج،میزان محکومیت اشاره می کرد.بنابراین تصریح به محکومیت در صدر این ماده بر مجازاتی دلالت دارد که در حکم دادگاه تعیین می شود،نه مجازات قانونی جرم ارتکابی.البته نظر مخالف هم ارائه شده است.همچنین حصول اعاده ی حیثیت که در این ماده به آن اشاره شده است،بر اساس تبصره2ماده ی26قانون مجازات اسلامی (1392)ناظر بر ماده ی 25این قانون بر مبنای محکومیت و اجرای حکم محاسبه می شود و نه مجازات قانونی جرم ازتکابی.

9_پرسش.ایا سابقه ی محکومیت تعلیقی به یکی از مجازات های تعزیری درجه های یک تا شش موجب اعمال مقررات تکرار جرم در حق مرتکب می شود؟

پاسخ.بر اساس ماده ی 25 قانون مجازات اسلامی(1392)،محکومیت قطعی کیفری در جرایم عمدی پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان مقرر در این ماده محکوم را از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تبعی محروم می کند و اساسا از آن جا که در مجازات های تعلیقی اجرای مجازات منتفی است،پاسخ منفی است و در فرض سوال ،مرتکب مشمول مقررات تکرار جرم نمی شود.

10_پرسش.نظر به این که مجازات بزه منافی عفت غیر از زنا نود و نه ضربه شلاق است و مشمول مجازات های درجه ی شش است و به موجب ماده ی 137قانون مجازات اسلامی (1392)در صورت تکرار ممکن است  متهم مجازاتی محکوم شود که تعداد شلاق از میزان(حدشرعی)بیشتر باشد،آیا در این موارد دادگاه می تواند میزان مجازات را بالاتر از حد شرعی تعیین کند؟

پاسخ.صرف نظر از این که پس از اعمال مقررات این ماده میزان مجازات چقدر باشد،به نظر می رسد مقررات این ماده در فرض سوال نیز حاکم است؛زیرا قاعده ی(التعزیر دون الحد)مربوط به مواردی است که شخص مرتکب جرمی تعزیری شود و شامل افزایش مجازات ناشی از تعدد جرم نمی شود و در فرض سوال،نود و نه ضربه ی شلاق مربوط به خود جرم است و میزان افزایش یافته ناشی از تکرار جرم است واین دو با هم منافاتی ندارند.اداره ی حقوقی قوه ی قضاییه نیز این برداشت را تایید کرده است.

11_پرسش.چنانچه پرونده ای مشمول مقررات تعدد و تکرار جرم شود،تکلیف دادگاه چیست؟به عنوان مثال شخصی که دارای سابقه ی محکومیت به مجازات درجه ی چهار است،در بازه زمانی پیش از اعاده ی حیثیت  و پیش از شمول مرور زمان اجرای حکم،مرتکب دو فقره جرم ،مقررات تعدد جرم اعمال می شود یا تکرار جرم و یا هر دو؟

پاسخ.در فرض سوال،مجازات متهم صرفا یک بار تشدید می شود؛آن هم با فرمولی که شدیدترین مقررات آن دو اقتضا می کند.

ماده14_ماده(139)قانون مجازات اسلامی مصوب 1395/2/1به شرح زیر اصلاح و تبصره آن ابقاء می شود.

ماده139_در تکرار جرائم تعزیری ،در صورت وجود جهات تخفیف مطابق مواد(37)و(38)این قانون اقدام می شود.

چگونه بهترین وکیل را بشناسیم؟

در دنیای امروزه کمتر کسی پیدا می شود که درگیر پرونده های حقوقی و کیفری نشده و با جرم و مجازات های آن سر و کار نداشته باشد. انتخاب بهترین وکیل امروزه یکی از مشکلات عدیده مردم است. اولین قدم در هر پرونده قضایی پیدا کردن یک وکیل خوب و حرفه ای است تا بتواند ما را در روند دادرسی پرونده در کمترین زمان با بالاترین سرعت ممکن یاری نماید.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره حقوقی با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید:

86122587

86120774