تماس مستقیم با وکیل
09124464865
تماس با وکیل : 09124464865
امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳
عبــاس آباد ، خیــابــان علـی اکـبــری
کــوچه فــرهاد ، پلاک 24 ، واحــد 7
نحوه تعیین صلاحیت دادگاه های کیفری

نحوه تعیین صلاحیت مرجع رسیدگی  کیفری

پس از صدور قرار جلب توسط بازپرس یا دادیار و با موافقت دادستان و صدور کیفر خواست (تقاضانامه ی دادستان از مرجع رسیدگی مبنی بر صدور حکم به محکومیت و مجازات متهم)پرونده متهم جهت محاکمه و صدور حکم به مرجع رسیدگی یعنی دادگاه ارسال می گردد ؛یعنی با این عمل رسما دادستان از مرجع رسیدگی تقاضا دارد که متهم را با توجه به مدارک و شواهد علیهش محاکمه کند و حکم محکومیت آن را صادر کندما در این مقاله سعی داریم در رابطه با نحوه تعیین صلاحیت دادگاه های کیفری به تفسیر به توضیح بپردازیم.

نحوه تعیین صلاحیت مرجع رسیدگی

مساله ای که دادستان باید به آن بسیار توجه کند صلاحیت مرجع رسیدگی است که هنگام ارسال کیفر خواست و تقاضا نامه ی مجازات متهم و نیز مرجع رسیدگی باید آن را رعایت کنند و نکته ی دیگر اینکه اصولا قوانین و مقررات مربوط به صلاحیت از جمله قوانین آمره و مربوط به نظم عمومی است که کلیه ی مراجع قضایی،اعم از مراجع تعقیب و مراجع حکم موظف به رعایت آن هستند و تخلف از آنها جایز نیست.

 

ارتباط قوانین صلاحیت با نظم عمومی

1-افراد ذینفع در رسیدگی کیفری نمی توانند بر خلاف آن با یکدیگر توافق کنند و مقررات مربوط به صلاحیت را نقض کنند.

2-اعتراض به مرجع رسیدگی در هر مرحله و زمانی امکان پذیر است.

3-مرجع رسیدگی از همان ابتدا باید صلاحیت خود را اعلام کند.

4-رای صادر شده توسط مرجع فاقد صلاحیت است و در مرجع تجدید نظر قابل نقض و اعتراض است.

صلاحیت در اصطلاحات حقوقی یعنی شایستگی یک مرجع برای رسیدگی به یک موضوع،که به سه دسته ذاتی،محلی و شخصی تقسیم می شود.

 

بیشتر بدانید:صلاحیت محلی دادگاه ها

 

صلاحیت ذاتی چیست؟

منظور از صلاحیت ذاتی آن موضوعی مدنظر است که شخص مورد اتهام قرار گرفته باشد که برای فهمیدن صلاحیت آن مراجع،ملاک هایی از قبیل صنف ،نوع و درجه،صلاحیت قضایی و غیر قضایی،حقوقی یا کیفری  در نظر گرفته شده است،به عنوان مثال امور جزایی در مراجع کیفری رسیدگی می شود.منظور از نوع یک دادگاه تعیین این نکته است که مرجع مزبور باید یک مرجع عمومی باشد یا اختصاصی.

مراجع عمومی اصولا صلاحیت رسیدگی به کلیه امور را دارند مگر اموری که صراحتا رسیدگی به آنها در صلاحیت مرجع رسیدگی دیگری قرر گرفته باشد.

مراجع اختصاصی اصولا صلاحیت رسیدگی به هیچ امری را ندارند مگر امور معینی که صراحتا در صلاحیت آن ها قرار گرفته است.

پس رسیدگی اصولا در دو مرحله است،مرحله بدوی که اگر کسی احساس کرد حکم بر علیه او صادر شده با اعتراض  پرونده را به مرحله ی دوم و بالاتر،تجدید نظر ارسال می کند تا برای رعایت عدالت و بار دیگر مورد بررسی قرار گیرد.

 

صلاحیت محلی چیست؟

منظور از صلاحیت محلی یا همان صلاحیت نسبی صلاحیت مرجع رسیدگی محل وقوع جرم است ،یعنی دادگاه ها صلاحیت رسیدگی به جرائمی را دارند که در حوزه قضایی (از نظر قلمرو و مکانی)آنها صورت گیرد و در این رابطه ماده 310قانون آیین دادرسی کیفری اعلام کرده (متهم در دادگاهی محاکمه می شود که جرم در حوزه آن واقع شده است).

حال برای رسیدگی به جرایم مرکب یعنی جرایمی که مثلا کلاهبرداری وسایل متقلبانه آن در یک محل و وقوع جرم در محل دیگر باشد هر کدام از محل صالح به رسیدگی آن هستند اما الویت با آن دادگاهی است که اول شروع به رسیدگی کرده است و یا در یک نظر دیگر آن دادگاهی صالح است که محل وقوع آخرین جرم است.

حال اگر وقوع جرم خارج از محدوده ایران باشد دادگاهی صالح به رسیدگی آن جرم است که متهم در آن قسمت از ایران یافت شود ولی اگر متهم از اتباع بیگانه باشد در دادگاه تهران به پرونده ی آن رسیدگی می شود ولی باز هم اگر دادگاه مناسب تری در محل وقوع جرم وجود داشت صالح به رسیدگی پرونده می باشد.

 

صلاحیت شخصی چیست؟

منظور از صلاحیت شخصی یعنی صلاحیت مرجع رسیدگی برحسب شخصیت متهم صورت می گیرد به عنوان مثال جرائم اطفال کمتر از هجده سال تمام شمسی در دادگاه اطفال و نوجوانان رسیدگی می شود صرف نظر از نوع جرمی که صورت گرفته است و فقط شخصیت آن مجرم مدنظر است.

دادگاه های عمومی کیفری

1_دادگاه کیفری دو:دادگاه کیفری دو یکی از مراجع عمومی است زیرا صلاحیت عام رسیدگی به تمامی جرائم را داراست بجز در مواردی که قانون،صلاحیت رسیدگی را در اختیار مرجع دیگری قرار داده باشد.دادگاه کیفری دو اصولا با یک رئیس یا دادرس علی البدل که از قضات هستند در حوزه ی قضایی شهرستان تشکیل می گردد؛البته مطابق با ماده300 قانون آیین دادرسی کیفری در تمامی جلسات دادگاه کیفری دو دادستان یا نماینده او می‌تواند حضور یابد تا از کیفرخواست دفاع کند.

 

2_دادگاه کیفری یک:دادگاه کیفری یک یکی از دادگاه های عمومی است که صلاحیت رسیدگی به جرایم خاصی که در قانون استثناعن در اختیارش قرار داده است را داراست.به عبارت دیگر دادگاه کیفری یک را شعبه تخصصی دادگاه کیفری دو می توان دانست؛همچنین تخصصی بودن صلاحیت ،در واقع یک نوع تقسیم کار داخلی میان دادگاه ها با صلاحیت ذاتی واحد است.در دادگاه کیفری یک نظام تعدد قاضی حاکم است تا با توجه به اهمیت جرائمی که در این دادگاه مورد رسیدگی قرار می گیرد،از فواید آن نیز استفاده شود؛به این صورت که تعدد قاضی موجب همفکری قضات در مورد پرونده ها شده و از احتمال خطا در تصمیم گیری می کاهد،و هم موجب افزایش تضمین بی طرفی قضات در رسیدگی ها  شده و زمینه را برای دادرسی منصفانه فراهم می کند.
در این دادگاه،تعداد قضات اصولا باید سه نفر باشدبه صورت یک رئیس و دو مستشار اما به لحاظ کمبود نیروی انسانی و عدم تعیین قاضی سوم،یا به لحاظ معذورت قانونی وعدم حضور قاضی سوم در روزی معین ،تشکیل جلسه و رسیدگی با حضور دو قاضی(رئیس و مستشار یا دو مستشار)معتبر است.
 
 
بیشتر بدانید:صلاحیت دادگاه کیفری یک و تفاوت آن با دادگاه کیفری دو
 
 
مراجع اختصاصی دادگاه های کیفری
 
1_دادگاه انقلاب:دادگاه انقلاب به منظور رسیدگی و جلوگیری از جرائمی که قبل از پیروزی انقلاب برای تحکیم رژیم پهلوی و ایجاد حفظ و نفوذ بیگانگان صورت گرفته است یا پس از پیروزی انقلاب بر ضد انقلاب اسلامی ملت ایران روی داده یا می دهد در سال1357تاسیس شده است.بر طبق ماده303 قانون آیین دادرسی کیفری ،جرائمی که رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه انقلاب است به شرح زیر است:
الف_جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی
ب_محاربه و افساد فی الارض
پ_بغی(قیام مسلحانه گروهی در برابر اساس نظام جمهوری اسلامی ایران)
ت_تبانی و اجتماع علیه جمهوری اسلامی ایران یا اقدام مسلحانه یا احراق
ث_تخریب و اتلاف اموال به منظور مقابله با نظام
ج_توهین به مقام بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران و مقام رهبری
چ_تمام جرائم مربوط به مواد مخدر ،روان گردان و پیش سازهای آن و قاچاق اسلحه،مهمات و اقلام و مواد تحت کنترل
ح_سایر مواردی که به موجب قوانین خاص در صلاحیت این دادگاه است
 
 
2_دادگاه نظامی: دادگاه های نظامی مرجعی است که بر عملکرد افراد نظامی ،نظارت و رسیدگی می کند و همچنین اصل172 قانون اساسی صریحا بیان می دارد:برای رسیدگی به جرائم مربوط به وظایف خاص نظامی یا انتظامی اعضاء ارتش ،ژاندارمری ،شهربانی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،محاکم نظامی مطابق قانون تشکیل می گردد،ولی به جرائم عمومی آنان یا جرائمی که در مقام ضابط دادگستری مرتکب شوند در محاکم عمومی رسیدگی می شود.
دادگاه نظامی به جرائم مربوط به وظایف خاص نظامی و انتظامی ،اعضاء نیروهای مسلح ،بجز جرائم در مقام ضابط دادگستری ،سازمان قضائی رسیدگی می کند،و این جرائم،جرائمی است که اعضاء نیروهای مسلح در ارتباط با وظایف و مسئولیت های نظامی و انتظامی که طبق قانون و مقررات به عهده آنها است مرتکب می شوند.
 
 
بیشتر بدانید:صلاحیت رسیدگی دادگاه های نظامی
 
 
3_دادگاه های ویژه روحانیت: این دادگاه و دادسراها به منظور رسیدگی به جرائم روحانیان و یا به تعبیری ،روحانی نمایان تشکیل شده است،و از نظر صلاحیت،صلاحیت دادگاه روحانیت یک نوع صلاحیت شخصی و مبتنی بر شخصیت خاص مرتکب است.از نظر شخصیت مرتکب که در صلاحیت این دادگاه قرار می گیرد به سه دسته کلی تقسیم می شود:شخصی که ملبس به لباس روحانیت باشد،کسی که در حوزه مشغول به تحصیل باشد،شخصی که با وجود اشتغال به کاری غیر از تحصیل در حوزه بدون بر تن کردن لباس روحانیت،عرفا روحانی محسوب می شود.
از نظر عمل شخص مرتکب به شرح ذیل است:
الف_کلیه ی جرائم روحانیان
ب_کلیه ی اعمال خلاف شان روحانیان(حتی اگر در قوانین موضوعه جرم تلقی نشده باشد)
پ_کلیه ی اختلافات محلی مخل به امنیت عمومی در صورتی  که طرف اختلاف روحانی باشد
ت_کلیه ی اموری که از سوی مقم رهبری به آن ارجاع می شود.
 
 
4_دادگاه مخصوصی برای کودکان و نوجوانان:این دادگاه به طور اختصاصی  در خصوص جرائم انجام شده توسط افراد کم سن و سال رسیدگی می کند. یعنی دادگاه کیفری اطفال و نوجوانان. همان طور که گفته شد این دادگاه به جرایم صورت گرفته توسط افراد زیر سن 18 سال رسیدگی می کند.

چگونه بهترین وکیل را بشناسیم؟

در دنیای امروزه کمتر کسی پیدا می شود که درگیر پرونده های حقوقی و کیفری نشده و با جرم و مجازات های آن  سرکار نداشته باشد؛انتخاب بهترین وکیل امروزه یکی از مشکلات عدیده مردم است. اولین قدم در هر پرونده قضایی  پیدا کردن یک وکیل خوب و حرفه ای است تا بتواند ما را در روند دادرسی و پرونده در کمترین زمان و بالاترین سرعت ممکن یاری نماید.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با تعیین صلاحیت مرجع رسیدگی کیفری و دریافت مشاوره حقوقی با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید:

86120774

86122587

 

تعداد بازدید صفحه : 542
سئوالات خود را در مورد نحوه تعیین صلاحیت دادگاه های کیفری بپرسید :
CAPTCHA
محمد مومن زاده | وکیل پایه یک دادگستری
وکیل پایه یک دادگستری درباره من خدمات وکالت مشاوره حقوقی ویدئو ها دانستنی های حقوقی اطلاعات مراجع قضایی پرسش و پاسخ بررسی یک پرونده
تمامی حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به محمد مومن زاده می باشد .
طراحی سایت و سئو : ایران طراح