حق ریشه چیست؟

در حقوق ایران عقدی است موسوم به مزارعه که در این عقد چون زارع(کشاورز)ریشه کشت خود را با اجازه ی مالک در زمین ایجاد نموده مطابق قاعده فقهی(الزرع للزارع و لو کان غاصبا)ریشه موجود در زمین متعلق به زارع است.

حتی بعد از اتمام عقد مزارعه،ریشه حقی را برای زارع در زمین مالک ایجاد می نماید که اصطلاحا به آن حق ریشه می گویند.

الفاظ مختلف این حق

1_حق ریشه

2_حق تبر زنی

3_حق گاو بندی

4_حق نسق

5_و...

مثالی برای حق ریشه

بعضی از محصولات کشاورزی مثل یونجه،نعنا،زعفران،درختان مثمر و غیر مثمر چندین سال پس از کشت قابل بهره برداری اند.حال اگر کشت کننده به دلایل مختلف مجبور به ترک زمین بشود باید حق ریشه وی پرداخت گردد و حتی پرداخت حقوق در صورت ترک اجباری در مورد درختان غرس شده هم صدق می کند.

بیشتر بدانیم:اجاره کردن و انواع آن

معیار تعیین میزان حق ریشه

در مورد عوامل موثر در ارزیابی حق ریشه کشاورزی فرمول تعیین شده ای وجود ندارد و تعیین مبلغ حق ریشه غالبا از طریق توافق بین زارع و مالک و کسب رضایت از زارع صورت می گیرد ولی اگر توافقی صورت نگرفت،کارشناسان با در نظر گرفتن عوامل متعدد از جمله:

1_مدت زمان و دوران تصرف ملک توسط زارع

2_کیفیت آبادانی و اقدامات عمرانی زارع

3_اجاره سالیانه املاک

4_مدیریت و سهم مالک در اداره کردن ملک کشاورزی

5_موقعیت مکانی ملک و اهمیت منطقه از نظر تولیدات کشاورزی

6_نحوه ی حضور یا عدم حضور مالک در دوران تصرف ملک توسط زارع و موارد دیگر از این قبیل نسبت به تعیین حق ریشه اقدام می نمایند.

در رویه میزان حق ریشه ای که کارشناسان برای زارع در پرونده های مختلف حسب مورد و با توجه به عوامل فوق الذکر تعیین می کنند بین حداقل 20درصد و حداکثر 50درصد از ارزش روز زمین می باشد و بر حسب اینکه چه میزان از عوامل فوق در تعیین حق ریشه دخیل بوده اند میزان حق ریشه نوسان دارد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با حق ریشه و دریافت مشاوره حقوقی با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید:

86120774

86122587