معاوضه یا عقد معوض

در گذشته انسان ها برای خرید و فروش از مبادله کالا به کالا استفاده می کردند که امروزه این عمل تحت عنوان معاوضه یا عقد معوض شناخته می‌شود احکام ویژه ای در قانون برای آن در نظر گرفته شده است.

تعریف عقد معاوضه

معاوضه در لغت به معنای مبادله کردن و در اصطلاح به مبادله کالا و خدمات گفته می‌شود. مطابق با ماده 464قانون مدنی معاوضه عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین مالی می دهد به عوض مال دیگر که از طرف دیگر اخذ می‌کند، بدون ملاحظه اینکه یکی از عوضین مبیع و دیگری ثمن باشد.

به عنوان مثال ممکن است شخصی در ازای دریافت خودکار از دوست خود به او مدادی دهد. در این جا پولی ردوبدل نشده است بلکه مالی در ازای مالی دیگر به شخص مقابل داده شده است. در عقد معاوضه ممکن است هر دو عوض مال باشند مانند ماشین، خانه، کتاب و.... یا منفعت و خدمات مانند نقاشی ، وکالت، جراحی و..... یا حق مالی مانند حق تقدم سهامداران شرکت سهامی.

نکته: در عقد معاوضه باید دو عوض ارزش تقریباً یکسانی با یکدیگر داشته باشند، مثلا عوض کردن یک خانه با یک میز از جمله عقود معاوضه محسوب نمی شود.

تفاوت عقد معاوضه با بیع

عقد بیع از جمله عقود لازم و معین است که در لغت به معنای خرید و فروش می باشد و در قانون مدنی با عنوان انتقال مالکیت عین به دیگری در مقابل دریافت عوض معلوم، تعریف شده است. اصلی ترین تفاوت عقد بیع و عقد معاوضه در عوضین آنهاست،یعنی در عقد چه چیزی معامله می‌شود. در عقد بیع، مبیع عین و ثمن است؛ در حالی که در عقد معاوضه عوض می تواند عین، منفعت یا حق یک مال باشد.

 مورد دیگر اینکه عقد بیع یک عقد لازم است و پس از انعقاد عقد در قانون برای دو طرف خیاراتی همچون خیار مجلس، خیار حیوان،خیار تاخیر ثمن در نظر گرفته می‌شود، این 3خیار صرفاً در عقد بیع دارای مفهوم حقوقی هستند و در عقد معاوضه هیچ کدام از طرفین نمی‌توانند از این خیارات استفاده بنمایند؛ البته در عقد معاوضه خیار غبن پذیرفته شده است.

بیشتر بدانید:عقد بیع و ارکان آن

آیا در معاوضه حق شفعه وجود دارد؟

مطابق با ماده808 قانون مدنی هرگاه مال غیرمنقول قابل تقسیم بین دو نفر مشترک باشد و یکی از دو شریک حصه خود را به قصد بیع به شخص ثالثی منتقل کند، شریک دیگر حق دارد قیمتی را که مشتری داده است را به او بدهد و حصه مبیعه را تملیک کند. به عبارتی دیگر وقتی مالکیت ملکی بین دو نفر مشترک است و شریک اول سهم خود را به شخص سومی می فروشد، شریک دوم به محض اطلاع از فروش، حق دارد سهم شریک اول را بخرد، یعنی سهم او را به ملکیت خود در آورد.

حق شفعه تنها مختص به عقد بیع است. یعنی  اگر دو نفر به طور شراکتی برای یک مال غیرمنقول عقد بیع منعقد نمایند؛ شریک دیگر حق شفعه دارد اما اگر عقد معاوضه برقرار شود شریک مورد نظر دیگر حق شفعه نخواهد داشت.

تفاوت عقد معاوضه با هبه

هبه عقدی است که به موجب آن یه نفر مالی را مجانا به دیگری تملیک می‌کند. تملیک کننده را واهب، طرف دیگر را متهب، مالی را که مورد هبه قرار گرفته است را عین موهبه می گویند. درهبه یعنی شخصی به کسی بدون دریافت عوض و مالی دیگر، به صورت رایگان هدیه بدهد همانند شوهری که برای همسر خود طلا می خرد یا فرزندی که به مادر خود لباسی را هدیه می دهد. مهمترین تفاوت عقد معاوضه با عقد هبه در این است که در عقد معاوضه هر دو طرفین در ازای دریافت مالی به طرف دیگر، مالی را با ارزش تقریباً یکسان تملیک می کند اما در عقد هبه یکی از طرفین مالی را به صورت مجانی بدون دریافت مالی دیگر به طرف مقابل می دهد.

بیشتر بدانید:عقد هبه و احکام آن

چگونه بهترین وکیل را بشناسیم؟

از آن جایی که اقامه دعوی در هر یک از جرایم و مسائل در مراجع قضایی تنها یک بار امکان پذیر است،( مگر مواردی که به موجب قانون ازاین قاعده مستثنی هستند) یک وکیل خوب و حرفه ای با توجه به داشتن راهکارها و دانشی که در قانون دارد می تواند شما را در تسریع روند پرونده یاری نماید تا در کمترین زمان و بالاترین سرعت ممکن به نتیجه مطلوب دست یابید.

جهت کسب اطلاعات بیشتر دررابطه با عقد معاوضه و دریافت مشاوره حقوقی با شماره های زیر تماس حصل فرمایید:

86120774

86122587