اعاده دادرسی چیست؟

اعاده دادرسی یکی از طرق فوق العاده شکایت از آراء است که به صورت اعتراض صورت می گیرد و مختص احکام قطعیت یافته است.

تعریف اعاده دادرسی

همان طور که بیان نمودیم اعاده دادرسی یکی از روش های فوق العاده شکایت از احکام قطعی دادگاه هاست و همچنین راهی برای بازگشت حکم نزد همان دادگاهی که حکومت کرده است؛به منظور اعتراض از رایی که صادر نمودهو شخص مدعی است آن رای از روی اشتباه سهو و خطای قاضی و دادرسی است.

در نتیجه این اعتراض فقط و فقط نسبت به آراء قطعیت یافته ای که در دادگاه صادر ی شود،صورت می گیرد و به یاد داشته باشید به هیچ وجه نمی توان در خصوص آرایی که هنوز قطعی نشده اند اعاده دادرسی کرد.

مواردی که می توان اعاده دادرسی نمود

مطابق با ماده426قانون آیین دادرسی مدنی نسبت به احکامی که قطعیت یافته است به جهات ذیل درخواست اعاده دادرسی می شود:

1_موضوع حکم،مورد ادعای خواهان نبوده باشد.

مثال:فرض کنید شخص الف از دادگاه بخواهد اجاره بهای ملک را از موجر بگیرد،اما دادگاه حکم اجاره بها و تخلیه صادر نماید؛در اینجا حکم افزون بر خواسته صادر شده است.یا در فرض دیگری شخص ب از دادگاه بخواهد اجاره بهای ملک را از مستاجر بگبرد،اما موضوع حکم دادگاه در رابطه با تخلیه ملک صادر شدهه باشد.در این گونه حالات چون موضوع حکم دادگاه با موضوع ادعای شخص ب مطابقت ندارد،شخص ب می تواند درخواست اعاده دادرسی نماید.

2_حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد.

مثال:اگر خواسته خواهان مطالبه سی میلیون تومان پول از خوانده باشد و صدور حکم سی و پنج میلیون تومان باشد،در این فرض امکان دارد که با تحقق سایر شرایط در این راستا اعاده دادرسی نمود.

3_وجود تضاد در مفاد یک حکم که ناشی از استناد به اصول یا به مواد متضاد باشد:

مفاد حکم در معنای اخص ، همان قسمت است که بر محکومیت یا بر بی حقی دلالت دارد.

مثال:دادگاه ضمن اینکه در این بخش از حکم خواهان را در اصل دعوا محکوم به بی حقی نموده،خوانده را نیز محکوم به پرداخت حق الوکاله وکیل خواهان کرده است؛در حالی که پرداخت حق الوکاله وکیل خواهان از سوی خوانده به موجب قانون از جمله مستلزم محکومیت خوانده در اصل دعوا می باشد.

4_حکم صادره با حکم دیگری در خصوص همان دعوا و اصحاب آن،که قبلا توسط همان دادگاه صادر شده است متضاد باشد بدون آن که سبب قانونی موجب این مغایرت باشد:

در این خصوص برای اعاده دادرسی باید در حکم صادره از یک دادگاه قطعی بوده و با یکدیگر تضاد داشته باشد،همچنین دارای وحدت دعوا در هر دو حکم باشد.

نکته:برای تحقق وحدت دو دعوا نیاز به وحدت اصحاب دو دعوا،موضوع دو دعوا و سبب دو دعوا داریم.

5_طرف مقابل درخواست کننده اعاده دادرسی حیله و تقلبی به کار برده که در حکم دادگاه موثر بوده است:

در اینجا باید توجه داشت که حیله و تقلب معنای بسیار وسیعی دارد و شامل شهادت کذب و سوگند دروغ می شود،اما باید در حکم دادگاه موثر باشد.یعنی به گونه ای نباشد که اگر حیله و تقلب مزبور نبود باز هم همین حکم صادر می شد.

مثال:اگر شخص الف طی دعوی که بر علیه او اقامه شده است اظهارات کذب و دروغ بدهد نمی توان صرف این اظهارات ادعا نمود که این شخص حیله و تقلبی به کار برده اما اگر برای فریب دادگاه و منحرف کردن مسیر پرونده سوگند دروغ یاد کند که به سبب آن،دادگاه حکم صادر نماید مصداق بارز حیله و تقلب می باشد.

6_حکم دادگاه مستند به اسنادی بوده که پس از صدور حکم جعلی بود آن ها ثابت شده باشد:

یکی از مواردی که موجب اعاده دادرسی در دادگاه می باشدجعلی بودن اسنادی است که موجب صدور حکم قطعی شده است.مجعول بودن سند باید به موجب حکم نهایی اثبات شده و در حکم دادگاه موثر بوده باشد؛همچنین باید بدانید درست است که مطابق با ماده1285قانون مدنی شهادت نامه سند نیست اما مشمول بند6این ماده می باشد.

7_پس از صدور حکم ،اسناد و مدارکی به دست می آید که دلیل حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و مدارک یاد شده در جریان دادرسی مکتوم بوده و در اختیار متقاضی نبوده است:

مدرکی که مدنظر این بند است معنای گسترده ای دارد و منحصر در نوشته و سند خاصی نیست؛اما نکته حائز اهمیت در این بخش،موجود بودن اسناد و مدارک در زمان دادرسی است و نباید بعدا ساخته شده باشند.

اعاده دادرسی در قرارها

قرار عبارت است از تصمیم قضایی،که از سوی مقام قضایی در طول تحقیقات مقدماتی و در انجام دادن تحقیق و موارد استثنایی در جریان محاکمه و رسیدگی دادگاه صادر می شود،این تصمیم ممکن است ناظر به متهم ،سایر اشخاص،یا در مورد اشیاء و اموال آنان باشد.

در خصوص اعاده دادرسی باید بدانید که تنها احکام قطعی دادگاه ها قابلیت اعاده دادرسی دارند و قرارها به هیچ وجه قابل اعاده دادرسی نیستند.

بیشتر بدانید:قرارهای نظارت قضایی

انواع اعاده دادرسی

مطابق با ماده432 قانون آیین دادرسی مدنی اعاده دادرسی به دو دسته اصلی و طاری تقسیم می شود:

1_اعاده دادرسی اصلی:به طور مستقل توسط کسی گه حکم به ضرر او صادر شده درخواست می شود.درخواست ارائه شده به همان دادگاه صادر کننده حکم تقدیم می گردد.

2_اعاده دادرسی طاری:نسبت به حکمی انجام می گیرد که در حین دادرسی به عنوان دلیل و مدرک ارائه می گردد.بدین صورت یکی از طرفین دعوی مطابق حکم صادره قطعی برای محکمه ای دیگر،ادله ای به منظور اثبات ادعای خود ارائه می دهد.

مهلت درخواست اعاده دادرسی

مهلت درخواست اعاده دادرسی برای افراد مقیم ایران20روز و افراد مقیم خارج از کشور 2ماه می باشد.

فرد واجد شرایط می تواند پس از ابلاغ حکم قطعی در مهلت مقرر اقدام به اعاده دادرسی نماید،اما چنانچه فرد در این زمان اقدامی نکرد و پس از انقضاء مهلت مذکور درخواست اعاده دادرسی نمود،اگر دلیل وی موجه باشد این امکان برای وی مقدور است؛دلایل موجه به شرح ذیل است:

1_بیمار بودن متقاضی

2_تحت بازداشت بودن

3_فوت اعضای خانواده وی

4_بروز حادثه غیر مترقبه مانند زلزله،سیل و....

چگونه بهترین وکیل را بشناسیم؟

 از آن جایی که اقامه دعوی در هر یک از جرایم و مسائل در مراجع قضایی تنها یک بار امکان پذیر است،( مگر مواردی که به موجب قانون ازاین قاعده مستثنی هستند) یک وکیل خوب و حرفه ای با توجه به داشتن راهکارها و دانشی که در قانون دارد می تواند شما را در تسریع روند پرونده یاری نماید تا در کمترین زمان و بالاترین سرعت ممکن به نتیجه مطلوب دست یابید.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با اعاده دادرسی و دریافت مشاوره حقوقی با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید:

86120774

86122587