جرایم اطفال و نوجوانان:

برای تمام جوامع طفل یا همان کودک به گروه سنی خاصی اطلاق میشود که هنوز نمیتواند خوب و بد را از هم تشخیص دهد. اما در حقوق و قوانین کیفری تعاریف دیگری در این رابطه مقرر داشته اند. برای اینکه تعریفی از طفل داشته باشیم ابتدا تعاریف قانونی آن را مورد بررسی قرار می دهیم :

« پیمان نامه حقوق کودک بعنوان یک سند بین المللی که در تاریخ 1989 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید و اکثریت کشورها از جمله ایران (به تاریخ اسفند 1372) آن را امضاء و تصویب نموده اند، تعریفی از کودک ارائه می دهد. ماده یک این کنوانسیون مقرر می دارد:« از نظر پیمان نامه کنونی، منظور از کودک هر انسان دارای کمتر از 18 سال سن است، مگر اینکه طبق قانون قابل اعمال در مورد کودک، سن قانونی کمتر تعیین شده باشد.»

قانونگذار در ماده ۳۰۴ آیین دادرسی کیفری مقرر داشته ـ به كليه جرايم اطفال و افراد كمتر از هجده سال تمام شمسي در دادگاه اطفال و نوجوانان رسيدگي مي‌شود. ......

تبصره ۱ ـ طفل، كسي است كه به حد بلوغ شرعي نرسيده است.

و طبق قانون مدنی ایران درباره حقوق کودکان طی ماده 1210 مقرر می دارد:

هیچکس را نمی توان بعد از رسیدن به سن بلوغ به عنوان جنون یا عدم رشد محجور نمود مگر آنکه عدم رشد یا جنون او ثابت شده باشد.

تبصره 1 - سن بلوغ در پسر پانزده سال تمام و در دختر نه سال تمام قمری است.

تبصره 2- اموال صغیری را که بالغ شده است در صورتی می توان به او داد که رشد او ثابت شده باشد.

با توجه به موارد مذکور طفل مفهوم و تعریف دقیقی ندارد و مبنای آن را سن می دانند. اما سوالی که در اینجا پیش می آید این است که طفل تا سن رشد که همان 18 سال است چه مسیولیتهایی در قبال افراد جامعه و خود دارد. در واقع برای اعمال مجازات برای اطفال و نوجوانان چه سنی ملاک نظر قانونگذار می باشد.

طبق مواد 88 تا 95 قانون مجازات اسلامی در مجازاتها و اقدامات تامینی و تربیتی اطفال و نوجوانان ، سن نقش پررنگی در اجرای قوانین و مجازاتها در مورد اطفال و نوجوانان دارد. مثلا در ماده 88 قانون مجازات اسلامی مقرر داشته: اطفال و نوجوانان 9 تا 15 سال تمام شمسی و در ماده ایی دیگر 15 تا 18 سال ملاک صدور حکم به اجرای مجازات و اقدامات تامینی و تربیتی مقرر داشته است. بنابراین تفسیر قوانین بسته به سن اطفال و نوجوانان متفاوت است .

نکته: برای اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید از وکیل متخصص در زمینه کیفری به خصوص جرایم اطفال و نوجوانان مشاوره بگیرین.

دادگاههای صالح به رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان:

در مورد اطفال و نوجوانان زیر 15 سال در صورت وقوع جرم توسط طفل (پسر 9تا15 سال) یا نوجوان(دختر 9تا 15 سال) پرونده بدون طرح در دادسرا مستقیماً در دادگاه اطفال و نوجوانان رسیدگی میشود. به این معنا که تحقیقات مقدماتی از اطفال و نوجوانان در همان دادگاه به عمل می آید. در واقه تحقیقات مقدماتی در جرایم اطفال و نوجوانان در دادگاه و توسط قاضی انجام می گردد.

ماده ۲۸۵  قانون آیین دادرسی کیفری ـ در معيّت دادگاه اطفال و نوجوانان و در محل آن، شعبه‌اي از دادسراي عمومي و انقلاب با عنوان دادسراي ويژه نوجوانان به سرپرستي يكي از معاونان دادستان و با حضور يك يا چند بازپرس، تشكيل مي‌شود.....

تبصره ۱ ـ تحقيقات مقدماتي تمامي جرايم افراد زير پانزده سال به‌طور مستقيم در دادگاه اطفال و نوجوانان به عمل مي‌آيد و دادگاه مذكور كليه وظايفي را كه طبق قانون بر عهده ضابطان دادگستري و دادسرا است انجام مي‌دهد.

تشکیل پرونده شخصیت:

اقتضائات دوران کودکی و نوجوانی به عنوان دوران شکل گیری شخصیت انسان ایجاب می کند که سیاست جنایی مقابله با بزهکاری طفل متمایز از بزرگسالان باشد و به تناسب شرایط و روحیات او سازماندهی شود. یکی از تمهیدات قانونگذار برای اختصاص دادگاه‌های ویژه برای رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان، توجه به ویژگی‌های شخصیتی این قشر و کمک به اصلاح رفتاری آنها، در همان سنین کودکی و نوجوانی است. برای همین طبق قانون به جز برای افراد خاص که قانونگذار تشکیل پرونده شخصیت را برای آنها ضروری میداند.

نقش مشاور در دادگاههای اطفال و نوجوانان:

معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم در نشست عملیاتی نمودن شیوه نامه ارائه خدمات مشاوره در دادگاه اطفال و نوجوانان مطرح شد: رویکرد کیفری در خصوص مجازات اطفال و نوجوانان باید به رویکرد مشاوره ای و حمایتی تبدیل شود.

معاون قضایی دادگستری استان با اشاره به اهمیت ارائه خدمات مشاوره در دادگاه اطفال و نوجوانان خاطر نشان کرد: بر اساس مواد 315، 298، 286 و  410 قانون آیین دادرسی کیفری، با توجه به اهمیت بحث مشاوره و ارائه خدمات روانشناختی در دادگاه اطفال امری اجتناب ناپذیر محسوب شده و حضور مشاوران جهت آسیب شناسی روحی، جسمی و اجتماعی اطفال و نوجوانان در راستای کنترل و کاهش آسیب های بعدی، الزامی است.

وی با اشاره به نقش مهم مشاوران در صدور رأی قضات افزود: پس از برگزاری جلسات مشاوره و تشخیص آسیب های موجود در نوجوانان و اطفال بزهکار توسط مشاور، قاضی دادگاه، رأی نهایی را صادر می نماید.

یکی از مهم ترین اهداف حضور روانشناس در دادگاه، کمک به تسریع فرایند صدور رأی قضات است. در بسیاری از موارد مجازات نوجوانان و اطفال توسط قاضی تعلیق می شود که به آن تعلیق مراقبتی می گوییم و در زمره مجازات های جایگزین حبس قرار می گیرد. یکی از انواع این مجازات های جایگزین، شرکت مجرمان در یک دوره تخصصی است. بر اساس نظر قاضی، این طفل می تواند با تشخیص مشاور، به جای مجازات نقدی در دوره های تخصصی گروهی یا دوره های فنی شرکت کند.

نکته: شما میتو.انید از طریق مشاوره با وکیل متخصص در دفاع از جرایم کیفری به ویژه جرایم اطفال و نوجوانان به تسریع روند آیین دادرسی کیفری کمک کرده و با اطلاع از حقوق اطفال و نوجوان بخش عمده ایی از موانع و مشکلات در پیچیدگی اینگونه پرونده ها را رفع نمایید. 

برای مشاوره در زمینه جرایم اطفال و نوجوانان می توانید با شماره های 86122587 و 86120774 تماس حاصل فرمایید.

.