آیا بی حجابی یا بد حجابی جرم است؟

حجاب در لغت به معنای پوشش و پرده است و به عنوان يكي از احكام وجوبی اسلام، اين است كه زن، بدن خود را بپوشاند و مراد از حجاب، «پوشش اسلامی» است که محدوده ی آن برای بانوان به صورت لزوم پوشاندن تمام بدن به غیر از گردی صورت و دستان تا مچ در برابر نامحرم است.

بي‌‌ حجابي به اين معني است كه فردي حجاب لازم و واجب از نظر شرعی را نداشته باشد كه مصاديق آن مانند بدون روسري بودن يا برهنه بودن اعضاي ديگر بدن او است اما بد حجابی به این معناست که فرد حجاب دارد اما حجاب او به صورت ناقص بوده و قسمتی از موی سر یا اعضای بدنش که مطابق احکام شرعی نباید در منظر فرد نامحرم باشد را به نمایش میگذارد.

حجاب اجباری در ایران از ۱۸ مرداد ۱۳۶۲ توسط مجلس شورای اسلامی با تصویب قانون مجازات اسلامی، برای عدم رعایت حجاب در معابر عمومی و تعیین مجازات عملی شد و هرگونه عدم رعایت حجاب و عفاف شرعی را که بر خلاف شريعت و قانون است، جرم انگاری کرده و برای آن، مجازات حبس و یا جزای نقدی تعیین نموده است. 

قانون حجاب و عفاف کدام اصل قانون اساسی است؟

در قانون اساسی، مستقیما، صحبتی از قانون حجاب و عفاف نشده است اما با بررسی اصول 71تا73 قانون اساسی:

71"مجلس شورای اسلامی، در عموم مسایل، در حدود مقرر در قانون اساسی، می‌ تواند قانون وضع کند."

72"جلس شورای اسلامی، نمی‌ تواند قوانینی وضع کند که با اصول و احکام مذهب رسمی کشور یا قانون اساسی، مغایرت داشته باشد؛ تشخیص این امر به ترتیبی که در اصل نود و ششم آمده، برعهده شورای نگهبان است"

73"شرح و تفسیر قوانین عادی، در صلاحیت مجلس شورای اسلامی است. مفاد این اصل، مانع از تفسیری که دادرسان، در مقام تمیز حق، از قوانین می‌ کنند نیست"

به مجلس شورای اسلامی، اجازه وضع قوانینی که مخالف شرع و قانون اساسی نباشد، داده شده است و مساله حجاب و عفاف که قوانین مختلفی، پیرامون آن وضع شده،مطابق شرع بوده و با مفاد قانون اساسی، مخالفتی ندارد و مورد تایید آن است.

مجازات بی حجابی و بد حجابی طبق قانون مجازات اسلامی چیست؟

ماده 638 قانون مجازات اسلامی "هر کس علناً در انظار و اماکن عمومی و معابر تظاهر به عمل حرامی نماید، علاوه بر کیفر عمل به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا (۷۴)‌ ضربه شلاق محکوم می گردد و در صورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نمی‌باشد ولی عفت عمومی را جریحه ‌دار نماید، فقط به‌ حبس از ده روز تا دو ماه یا تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد."

تبصره (جزای نقدی اصلاحی ۱۳۹۹/۱۱/۰۸) "زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند به حبس از ده روز تا دو ماه و یا از ۲/۰۰۰/۰۰۰ تا ۱۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد"

مجازات کشف حجاب در سال  1402 در ایران طی دو مرحله اعمال می‌شود.اگر خانمی برای بار اول کشف حجاب کند، به پرداخت جریمه نقدی بالای 1 میلیون تومان محکوم خواهد شد اما اگر مجددا این جرم را تکرار کند، مجازات بیشتری برای وی در نظر گرفته می‌شود. این مجازات شامل جریمه نقدی بیشتر و یا محکومیت در بهره‌مندی از امکانات جامعه می‌باشد.

درنقد ماده 638قانون مجازات اسلامی مطالبی حائز اهمیت است که به بخشی از آن در این مقاله اشاره میکنیم:

الف)در این ماده، (کیفر عمل) اعم است از این‌که کیفر حدی باشد یا تعزیری که در هر دو فرض، از نظر فقهی و حقوقی اشکال دارد؛ زیرا از دیدگاه فقهی، جمع مجازات‌ها پذیرفته نیست. از نظر حقوقی نیز با اصول حقوق جزا و ماده ۴۶ که در این قبیل موارد، اشد مجازات‌ها نه جمع مجازات‌ها را پذیرفته است، منافات دارد.

ب)متن این ماده از دو بخش تشکیل شده است؛ در بخش اول ماده به عملی اشاره دارد که حرام شمار می‌رود و کیفر خاص هم برای آن مقرر شده است اعم از این‌که کیفر عمل در شرع یا قانون مشخص شده باشد و در بخش دوم ماده نیز به عملی اشاره کرده که فقط حرام بوده، ولی مجازات خاصی برای آن مقرر نشده است و با این شرط که عفت عمومی را جریحه ‌دار کند، قابل مجازات است. قید جریحه ‌دار کردن عفت عمومی در بخش اول وجود ندارد و با وجود آن‌که در صدر ماده، اعمالی دیده می‌شود که مجازات خاص خود را دارد، معلوم نیست چرا مجازات مضاعفی برای آن در نظر گرفته اند. اگر عمل یاد شده، عفت عمومی را جریحه‌دار نکند، به چه دلیل باید مجازات شود؟ آیا صرف این‌که عملی در انظار عمومی ارتکاب یابد، لزوماً موجب جریحه دار شدن عفت عمومی خواهد شد؟ در حال حاضر، بانوان در بسیاری از موارد، حد حجاب شرعی را رعایت نمی‌کنند که ممکن است از نظر اخروی مستوجب کیفر باشد، ولی لزوماً موجب جریحه دار شدن عفت عمومی نیست.

ج)دراین ماده، تعریف دقیقی از عمل حرام ارائه نشده است و مشخص نیست که مقصود، عملی است که از نظر مرجع تقلید مرتکب، حرام باشد یا از نظر مشهور فقیهان یا عملی که در مورد حرمت آن اتفاق نظر وجود دارد. قدر متیقن، مورد اخیر است

در ادامه, تبصره ماده 638 قانون مجازات اسلامی که برای مقابله با بدحجابی تنظیم شده است, ایرادهای جدی دارد. افزون بر این, در مطالعه سیره معصومان به ویژه سیره پیامبر اعظم(ص) و حضرت علی (ع) که تشکیل حکومت داده بودند (از این رو, روش آنان باید الگوی قانون گذاری باشد), به موردی برنخورده ایم که آنان, زنی را به جرم بدحجابی به مجازات حبس یا شلاق محکوم کرده باشند, بلکه تنها به تذکر و ارشاد که کمترین درجه تعزیر است, بسنده می کرده اند.

مجازات کشف حجاب در خودرو

همان گونه که گفته شد رویه حاضر بدحجابی وبی حجابی را جرم میداند و اگر این جرم مشهود در ملاعام انجام شود بر اساس قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر و مطابق تبصره ماده ۵ این قانون، «اماکنی که بدون تجسس در معرض دید عموم قرار می‌گیرند، مانند قسمت‌های مشترک آپارتمان‌ها، هتل‌ها، بیمارستان‌ها و نیز وسایل نقلیه، مشمول حریم خصوصی نیست.» خودرو حریم خصوصی محسوب نمیشود ودر صورت کشف حجاب در آن برخورد ظابطین دادگستری یا همان نیروی انتظامی با آن را به دنبال خواهد داشت.

روال به این شکل است که بار ابتدا صرفا مالک خودرو اخطار خواهد گرفت،و این اخطار به صورت ارسال پیامک پلیس امنیت اخلاقی بدون کد برای مالک خودرو ارسال می شود که ضمن آن به مالک تذکر داده می شود.متن پیامک تذکر برای کشف حجاب به این صورت می باشد :

" سلام ، مالک خودرو به شماره پلاک ... سرنشین / راننده خودرو شما مرتکب جرم کشف حجاب شده است . لذا به منظور جلوگیری از تکرار جرم به شما تذکر داده می شود . پلیس امنیت اخلاقی "

اما اگر این مورد مجدد تکرار شود، پلیس ضمن جریمه، مالک را به پلیس امنیت اخلاقی فراخواهد خواند و فرد باید ظرف ۱۰ روز با مراجعه به پلیس امنیت اخلاقی، اقدام به دادن تعهد مبنی بر عدم ارتکاب مجدد کند. در غیر این صورت، چنانچه ظرف حداکثر ۱ ماه از تاریخ دریافت پیامک کشف حجاب برای بار دوم، به کلانتری مربوطه یا پلیس امنیت اخلاقی مراجعه نشده و تعهد کتبی داده نشود، توقیف خودرو و انتقال آن به پارکینگ در انتظار مالک خودرو خواهد بود.

شما میتوانیدجهت مشاوره تلفنی یا حضوری با شماره های 86122587-021، 86120774-021، 09124464865 تماس حاصل فرمایید