مجازات شرکت در جنایت

عنصر معنوی یکی از عناصر تشکیل دهنده ی جرم است و چنانچه کسی تصمیم به ارتکاب جرمی بگیرد و جرمی رامرتکب شود مباشر جرم نامیده می شود؛و چنانچه برای ارتکاب جرمی دو یا چند نفر با هم مشارکت نمایند و همه ی آنها در عملیات مجرمانه مداخله کنند ،اعم از اینکه میزان و تاثیر و اقدامات آنها با هم برابر باشد یا نه،به آنها شریک جرم گفته می شود.

شرکت در جنایت

در  خصوص شرکت در جنایت ماده125 قانون مجازات اسلامی صراحتا عنوان داشته:

هر کس با شخص یا اشخاص دیگر در عملیات اجرائی جرمی مشارکت کند و جرم، مستند به رفتار همه آنها باشد خواه رفتار هر یک به تنهایی برای وقوع جرم کافی باشد خواه نباشد و خواه اثر کار آنان مساوی باشد خواه متفاوت، شریک در جرم محسوب و مجازات او مجازات فاعل مستقل آن جرم است. در مورد جرائم غیرعمدی نیز چنانچه جرم، مستند به تقصیر دو یا چند نفر باشد مقصران، شریک در جرم محسوب می‌شوند و مجازات هر یک از آنان، مجازات فاعل مستقل آن جرم است.

تبصره - اعمال مجازات حدود، قصاص و دیات در مورد شرکت در جنایت با رعایت مواد کتابهای دوم، سوم و چهارم این قانون انجام می گیرد.

بنابر این شرکت در جرم به این معنی است که چند نفر با مشارکت هم مرتکب جرمی می شوند مثلا غذایی را مسموم می کنند و شخصی را به قتل می رسانند،در اینجا تفاوتی نمی کند که هر شخص به چه میزان مرتکب آن جرم شده است،یکی کمتر یا یکی بیشتر در هر صورت آن شخص شریک جرم است.به عنوان مثال در مجازات تجاوز همه ی مجرمان اعدام می شوند و در مجازات های پرداخت دیه به یک اندازه موظف به پرداخت هستند.

اکراه در جنایت

اکراه در قتل از مباحث مطرح شده در حقوق جزا و به معنای واداشتن كسی با تهدید و زور به انجام یا ترک فعلی است که از آن کراهت دارد. اکراه در قتل و یا دستور به قتل دیگری مجوز قتل نیست؛ لذا اگر کسی را وادار به قتل دیگری کنند و یا دستور به قتل رساندن دیگری را بدهند مرتکب قصاص شده و اکراه‌کننده و آمر، به حبس ابد ‌محکوم می‌گردند. اکراه در قتل را با توجه به شدت و ضعف تهدید و تناسب آن با فعل درخواستی می‌توان به اقسام مختلفی از جمله: به اعتبار موضوع تهدید، به اعتبار شخصیت اکراه‌شونده و به اعتبار بزه‌دیده تقسیم کرد.

بیشتر بدانید:انواع مجازات ها

شرکت در قتل نفس

اما اگر چند نفر اقدام به قتل مجنی علیه کنند مثلا با ضربه زدن آن را به قتل برسانند آن اشخاصی که ضربات آنان باعث مرگ مجنی علیه شده مرتکب جرم قتل شدند ماده ی 368قانون مجازات اسلامی در این باره چنین بیان کرده است:

اگر عده ای، آسیب هایی را بر مجنیٌ علیه وارد کنند و تنها برخی از آسیبها موجب قتل او شود فقط واردکنندگان این آسیبها، شریک در قتل میباشند و دیگران حسب مورد، به قصاص عضو یا پرداخت دیه محکوم می شوند.

ماده ی 371قانون مجازات اسلامی در شرکت در جنایت چنین مقرر کرده است:

هرگاه کسی آسیبی به شخصی وارد کند و بعد از آن دیگری او را به قتل برساند قاتل همان نفر دوم است،اگر چه آسیب سابق به تنهایی موجب مرگ می گردید و اولی فقط به قصاص عضو محکوم می شود.

واما در ماده ی 372هم این چنین مقرر می کند:

هرگاه کسی آسیبی به شخصی وارد کند به گونه ای که وی را در حکم مرده قرار داده و تنها آخرین رمق حیات در او باقی بماند و در این حال دیگری با انجام رفتاری به حیات غیر مستقر او پایان دهد،نفر اول قصاص می شود و نفر دوم تنها به مجازات جنایت بر میت محکوم می گردد.

می توان حرکات شخص مجنی علیه را به دست و پا زدن حیوانی بعد از ذبح یا شخصی بعد از تیرباران تشبیه کرد که در حال جان کندن است.

و اما ماده ی 373بیان می دارد:

در موارد شرکت در جنایت عمدی،حسب مورد،مجنی علیه یا ولی دم می تواند یکی از شرکا در جنایت عمدی را قصاص کند و دیگران باید بلافاصله سهم خود از دیه را به قصاص شونده بپردازند و یا اینکه همه ی شرکا یا بیش از یکی از آنان را قصاص کند،مشروط بر دیه ی مازاد بر جنایت پدید آمده را پیش از قصاص به قصاص شوندگان بپردازد.اگر قصاص شوندگان همه ی شرکا نباشند،هر یک از شرکا اگر قصاص نمی شوند نیز باید سهم خود از دیه ی جنایت را به نسبت تعدد شرکا بپردازد.

بدین معنی که اگرچند نفر با کمک هم شخصی را به قتل رساندن و خانواده مجنی علیه تصمیم به قصاص تمام شرکا یا چند نفر از آنها را دارند مثلا پنج نفر را طبق قانون یک نفس در مقابل یک نفس است و چهارنفر دیگر برای قصاص باید خانواده ی مجنی علیه دیه ی آن چهار نفر دیگر را پرداخت کند تا ان ها را هم بتوانند قصاص کنند.

به این معنی که مثلا برای پنج نفررا قصاص کردن دیه ی چهار نفر را پرداخت و بین پنج نفر تقسیم کنند.

در صورت شرکت در قتل نفس اولیای دم مقتول چه راه هایی برای مجازات مرتکبان دارد؟

به این ترتیب در صورت اشتراک چند نفر در ارتکاب جنایت عمدی علیه دیگری ،مجنی علیه یا اولیای دم مقتول می توانند یکی از گزینه های زیر را انتخاب کنند:

1_گذشت همه ی مرتکبان بدون قید و شرط

2_گذشت همه ی مرتکبان به شرط پرداخت دیه،که در این حالت دیه ی مجنی علیه به تساوی از مرتکبان گرفته می شود.

3_قصاص کردن برخی از مرتکبان و گذشت سایرین بدون قید و شرط،که در این حالت مجنی علیه یا اولیای دم باید،از جیب خود،دیه ی مازاد بر جنایت را به هر یک از مرتکبانی که می خواهند آن را قصاص کنند پرداخت نمایند.

4_قصاص کردن برخی از مرتکبان و بخشش سایرین با اخذ دیه،که در چنین حالتی اگر اولیای دم مقتول با توافق ده برابر مبلغ دیه را از آن متهمی که رضایت داده اند بگیرند اما برای آن یکی متهم که باید قصاص شود یک دوم دیه ی مقدر را باید پرداخت کنند.

5_قصاص کردن همه ی مرتکبان،که در چنین حالتی مجنی علیه یا اولیای دم موظف به پرداخت دیه ی مازاد بر جنایت به هر یک از مرتکبان خواهند بود.

چگونه بهترین وکیل را بشناسیم؟

 از آنجایی که اقامه دعوی در هر یک از جرایم حقوقی و کیفری همانند جرائمی که در پارتی های شبانه اتفاق می‌افتد در مراجع قضایی تنها یک بار امکان پذیر است( مگر مواردی که به موجب قانون ازاین قاعده مستثنی هستند) یک وکیل خوب و حرفه ای با توجه به داشتن راهکارها و دانشی که در قانون دارد می تواند شما را در تسریع روند پرونده یاری نماید تا در کمترین زمان و بالاترین سرعت ممکن به نتیجه مطلوب دست یابید.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با مجازات جرم شرکت در جنایت و دریافت مشاوره حقوقی با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید:

86120774

86122587